หน้าหนังสือทั้งหมด

ความเข้าใจธาตุ 18
141
ความเข้าใจธาตุ 18
แนวคิด 1. ธาตุ คือ สภาวะที่ทรงลักษณะเฉพาะของตนไว้ เป็นสิ่งที่เป็นมูลเดิมของสัตว์และ สิ่งมีชีวิตทั้งหลาย มีองค์ประกอบอยู่ 18 ประการ 2. เมื่อจัดแบ่งประเภทของธาตุ แบ่งได้เป็น 2 พวกใหญ่ๆ คือ ตามลักษณะการท
เนื้อหานี้ชี้แจงเกี่ยวกับธาตุในสิ่งมีชีวิต โดยธาตุเป็นองค์ประกอบที่ประกอบไปด้วย 18 ประการ ซึ่งแบ่งออกได้เป็น 2 พวกหลัก ได้แก่ ธาตุกระทบ ธาตุรับ และธาตุรู้ ซึ่งแต่ละกลุ่มมีลักษณะและการทำงานที่แตกต่างกั
แนวคิดเกี่ยวกับอินทรีย์ 22 ประการ
157
แนวคิดเกี่ยวกับอินทรีย์ 22 ประการ
แนวคิด 1. อินทรีย์ หมายถึง ความเป็นใหญ่ในหน้าที่ของตน มีองค์ประกอบอยู่ 22 ประการ 2. อินทรีย์แต่ละอย่างมีลักษณะเฉพาะของตน 3. อินทรีย์ 22 แบ่งเป็น 5 หมวด คือ หมวดอายตนะ หมวดภาวะ หมวดเวทนา หมวดพละ หมวดโล
เนื้อหาเกี่ยวข้องกับแนวคิดและองค์ประกอบของอินทรีย์ที่มีอยู่ 22 ประการ โดยแบ่งออกเป็น 5 หมวดคือ หมวดอายตนะ หมวดภาวะ หมวดเวทนา หมวดพละ และหมวดโลกุตตระ เป็นการศึกษาที่มีเป้าหมายให้นักศึกษาเข้าใจความหมาย
อิตถินทรีย์และปุริสินทรีย์: ความเข้าใจในเพศและชีวิต
162
อิตถินทรีย์และปุริสินทรีย์: ความเข้าใจในเพศและชีวิต
7. อิตถินทรีย์ มีหน้าที่แสดงลักษณะของทรวดทรงหญิง เครื่องหมายรู้ว่าหญิง กิริยาหญิง อาการหญิง สภาพหญิง ภาวะหญิง ได้แก่ อิตถีภาวรูป เป็นรูปธรรม อิตถีภาวรูปนี้ เกิดต่อเนื่องในสันดานแห่งสตรีมิได้ขาดสาย อิต
บทความนี้นำเสนอการศึกษาเกี่ยวกับอิตถินทรีย์และปุริสินทรีย์ ซึ่งแสดงถึงลักษณะของทรวดทรงและกิริยาอาการของเพศหญิงและเพศชาย โดยอิตถินทรีย์เป็นรูปธรรมที่ทำให้สามารถระบุเพศหญิงได้ ขณะเดียวกันปุริสินทรีย์เป็
ความเพียรและพัฒนาการทางจิตใจ
166
ความเพียรและพัฒนาการทางจิตใจ
ความเพียรในข้อนี้ คือ ความเพียร 4 ประการ ได้แก่ 1. สังวรปธาน เพียรระวังมิให้ความโลภ ความโกรธ ความหลง เกิดขึ้นในขันธ สันดานด้วยสีลสังวร ขันติสังวร วิริยสังวร สติสังวรและญาณสังวร 2. ปหานปธาน เพียรละกิเล
ความเพียรในทางพุทธศาสนาแบ่งออกเป็น 4 ประการ ได้แก่ สังวรปธาน, ปหานปธาน, ภาวนาปธาน, และอนุรักษ์ขนาปธาน ซึ่งการฝึกอบรมเหล่านี้มีจุดประสงค์เพื่อขัดเกลาจิตใจให้ดีขึ้น โดยมี 28 วิธีการปฏิบัติเพิ่มเติม เช่น
สัมมาวายาโม และ สตินทรีย์
167
สัมมาวายาโม และ สตินทรีย์
16. สัมมาวายาโม เพียรชอบ ได้แก่ ความเพียรที่ประกอบด้วยองค์คุณ 11 ประการ คือ 1. ปคคาห์ ประคองจิตไว้กับรูปนาม พระไตรลักษณ์ มรรคผล 2. ปหาน ละ โลภะ โทสะ โมหะ โดยตทั้งคปหาน วิกขัมภนปหาน และสมุจ เฉทปหาน 3.
บทความนี้พูดถึงสัมมาวายาโมซึ่งประกอบด้วยความเพียร 11 ประการ และอธิบายเกี่ยวกับสตินทรีย์ที่เป็นองค์ประกอบสำคัญในการปฏิบัติธรรม โดยรวมถึงการประคองจิตละกิเลสเพื่อเข้าถึงพระนิพพาน และการระลึกชอบในขณะปฏิบั
การดำเนินชีวิตด้วยสัมมาทิฏฐิ
198
การดำเนินชีวิตด้วยสัมมาทิฏฐิ
2. สัมมาสังกัปปะ หมายถึง ความดำริชอบ อันประกอบด้วยลักษณะ 3 ประการ คือ 2.1 ดำริที่จะปลีกตัวออกจากอารมณ์ยั่วยวนต่าง ๆ (เนกขัมมสังกัปปะ) 2.2 ดำริในการไม่พยาบาท (อัพยาปาทสังกัปปะ) 2.3 ดำริในความไม่เบียดเบ
บทเรียนนี้สอนให้เข้าใจถึงการดำริชอบใน 3 ลักษณะคือ การปลีกตัวจากอารมณ์ยั่วยวน การไม่พยาบาท และการไม่เบียดเบียน รวมถึงการพูดที่ถูกต้องและการกระทำที่ชอบ โดยเจาะลึกในหลักการทำงานและการสร้างสัมมาชีพและความ
พระธรรมจักรและอริยสัจ 4
202
พระธรรมจักรและอริยสัจ 4
พระธรรมจักรแบ่งออกเป็น 2 ประการ คือ 1. ปฏิเวธญาณธรรมจักร 2. เทศนาญาณธรรมจักร 1. ปฏิเวธญาณธรรมจักร ได้แก่ พระญาณอันตรัสรู้อริยสัจ 4 มีปริวัฏฏ์ 3 มีอาการ 12 ประหารข้าศึก คือ กิเลสเสียได้ เป็นสมุจเฉทปหาน
พระธรรมจักรแบ่งออกเป็น 2 ประการ ได้แก่ ปฏิเวธญาณธรรมจักร ซึ่งเกี่ยวกับการตรัสรู้พระอริยสัจ 4 และเทศนาญาณธรรมจักร ที่มีการอบรมผ่านการเทศนาอริยสัจ ผลของการปฏิบัติและการยุติกิเลส ส่งผลให้เกิดการเข้าถึงอร
องค์แห่งปฏิจจสมุปบาท
212
องค์แห่งปฏิจจสมุปบาท
10.3 องค์แห่งปฏิจจสมุปบาท ปฏิจจสมุปบาท มีองค์ประกอบซึ่งเป็นหลักการสำคัญทั้งหมด 12 ข้อ แต่ละข้อมีประเด็น ควรศึกษาให้ทราบไว้เป็นเบื้องต้น ดังนี้ 1. อวิชชา คือ ความไม่รู้ ตรงข้ามกับวิชชา ความไม่รู้ในที่น
ปฏิจจสมุปบาท ประกอบด้วย 12 องค์ที่สำคัญ ได้แก่ อวิชชา (ความไม่รู้), สังขาร (ความคิดปรุงแต่งและการแสดงออก) และวิญญาณ (การรู้แจ้งอารมณ์ต่าง ๆ) ซึ่งมีการจำแนกไว้เพื่อให้ง่ายต่อการศึกษา นอกจากนี้ยังมีการส
ความเข้าใจเกี่ยวกับเวทนาและตัณหา
215
ความเข้าใจเกี่ยวกับเวทนาและตัณหา
4. ความรู้สึกเป็นทุกข์ทางใจ (โทมนัสเวทนา) 5. ความรู้สึกเฉย ๆ คือ รู้สึกเป็นกลางๆ ไม่สุข ไม่ทุกข์ (อุเบกขาเวทนา) เมื่อกล่าวโดยสรุปแล้ว เวทนามี 2 อย่าง คือ เวทนาทางกายและเวทนาทางใจ 8. ตัณหา คือ ความทะยา
เนื้อหาในบทนี้สรุปความรู้สึกทางใจและการแยกแยะตัณหาที่เกิดจากความอยากมีความสุขหรือความทุกข์ การวิเคราะห์เวทนาที่แบ่งเป็น 2 ชนิด ได้แก่ เวทนาทางกายและเวทนาทางใจ ตัณหาที่เกิดขึ้นแบ่งเป็นต่าง ๆ ตามรูป เสี
การบรรลุพระอรหัตและปฏิจจสมุปบาท
257
การบรรลุพระอรหัตและปฏิจจสมุปบาท
สำหรับพระอริยบุคคลที่สามารถละสัญโญชน์ สังโยชน์เบื้องสูงอีก 5 ประการ คือ รูปราคะ อรูปราคะ มานะ อุทธัจจะ และอวิชชาได้โดยเด็ดขาดแล้ว ก็บรรลุมรรคผลเป็นพระ อรหันต์ขีณาสพ และจะเห็นธรรมกายพระอรหัตของท่านใสละ
บทความนี้กล่าวถึงการบรรลุพระอรหัตขีณาสพโดยการละสัญญาณ ห้าอย่างและการเห็นธรรมกายอันบริสุทธิ์ นอกจากนี้ยังมีการพิจารณาถึงอริยสัจ 4 และความสำคัญของปฏิจจสมุปบาทซึ่งเป็นธรรมที่ลึกซึ้งที่สุดในทางปฏิบัติ โดย
เวสสันดรชาดก ตอนที่ ๒ - พระนางผุสดี ขอ พร ๑๐ ประการ
95
เวสสันดรชาดก ตอนที่ ๒ - พระนางผุสดี ขอ พร ๑๐ ประการ
ธรรมะเพื่อประชา เวสสันดรชาดก ตอนที่ ๒ (พระนางผุสดี ขอ พร ๑๐ ประการ) ៩៤ ละอองธุลีอย่าได้ติดในกายได้ และประการสุดท้าย คือ ขอให้ ข้าพระบาทสามารถปล่อยนักโทษประหารได้” เมื่อท้าวสักกเทวราชได้สดับพร ๑๐ ประกา
ในตอนที่ ๒ ของเวสสันดรชาดก พระนางผุสดีขอพร ๑๐ ประการจากท้าวสักกเทวราช โดยมีการพิจารณาถึงความสามารถในการทำให้พรนั้นสำเร็จ พระนางยังกระตุ้นให้ผู้อ่านนั่งธรรมะและอธิษฐานจิตทุกวันเพื่อให้สมปรารถนาในชีวิต
ธรรมะเพื่อประชา: เวสสันดรชาดก ตอนที่ ๓
99
ธรรมะเพื่อประชา: เวสสันดรชาดก ตอนที่ ๓
ธรรมะเพื่อประชา เวสสันดรชาดก ตอนที่ ๓ (กำเนิด พระเวสสันดร) ៩៨ ปาฏิหาริย์ให้เจ้าศากยราชตระกูลได้เห็นด้วยตาเนื้อ และเกิด เหตุอัศจรรย์คือฝนโบกขรพรรษได้ตกลงมาท่ามกลางมหาสมาคม พระพุทธองค์จึงตรัสเล่าว่า แม้
ในบทนี้กล่าวถึงเรืองราวของพระเวสสันดรและพระนางผุสดีที่เกิดจากการอวยพรในสวรรค์ พระนางได้รับพร 10 ประการจากท้าวสักกะและตั้งใจจะได้โอรสผู้มีบุญญาธิการ ผ่านการเล่าเรื่องในอดีตเกี่ยวกับฝนโบกขรพรรษที่เคยเกิ
เวสสันดรชาดก ตอนที่ ๑ ๔: พระเวสสันดร ขอพร ๘ ประการ
197
เวสสันดรชาดก ตอนที่ ๑ ๔: พระเวสสันดร ขอพร ๘ ประการ
ธรรมะเพื่อประชา เวสสันดรชาดก ตอนที่ ๑ ๔ (พระเวสสันดร ขอ พร ๘ ประการ) ១៩៦ แต่ในภรรยาของตน และไม่พึงตกอยู่ในอำนาจของสตรีเหล่านั้น หม่อมฉันขอเลือกข้อนี้เป็นพรข้อที่ ๔ ข้าแต่ท้าวสักกะ บุตรของหม่อมฉันที่พล
ในบทนี้ พระเวสสันดรได้กราบบังคมท้าวสักกะเพื่อขอพร ๘ ประการซึ่งรวมถึงความยืนยาวของชีวิต, การครองแผ่นดินโดยธรรม และการบริจาคทานโดยไม่เกิดความเดือดร้อนในภายหลัง. ท้าวสักกะได้พิจารณาความปรารถนานี้และบอกว่
พระเวสสันดร ข้อพรรณนา 8 ประการ
198
พระเวสสันดร ข้อพรรณนา 8 ประการ
ธรรมะเพื่อประช เวสสันดร ช า ด ก ต อ น ที ตอนที่ ๑๔ (พระเวสสันดร ข อ พ ร ๘ ประการ) ១៩៧ กรุงเชตุดร ความปรารถนาของพระองค์ทุกอย่างจักถึงที่สุด ในไม่ช้านี้ ขอพระองค์จงเป็นผู้ไม่ประมาทเถิด” ครั้นประทานโอวาท
เนื้อหาเรื่องราวเกี่ยวกับพระเวสสันดร ที่มีความปรารถนาสูงส่งและความดีงามในการกระทำ ซึ่งสื่อถึงการมีจิตใจที่ไม่ประมาทและความช่วยเหลือจากเทพยดา พระเวสสันดรและพระนางมัทรีต่างมีความสุขเมื่อความปรารถนาในควา
พระเวสสันดรชาดก ตอนที่ ๑ ๕ (กัณหาชาลี ได้รับอิสรภาพ)
204
พระเวสสันดรชาดก ตอนที่ ๑ ๕ (กัณหาชาลี ได้รับอิสรภาพ)
ธรระพี ประช เว ส สั น ด ร ช า ด ก ต อ น ที่ ๑ ตอนที่ ๑ ๕ (กัณหาชาลี ได้รับอิสรภาพ) ๒๐๓ เรื่องพระเวสสันดรกำาลังจะดำเนินมาถึงตอนสุดท้ายแล้ว เพราะพระองค์ได้บริจาคทรัพย์สมบัติทุกอย่างครบทั้ง ๕ ประการ ที่เ
บทนี้ดำเนินเรื่องราวของพระเวสสันดรที่ได้บริจาคทรัพย์สมบัติครบทั้ง ๕ ประการ โดยมีผลแห่งมหาทานยังไม่ปรากฏตามทันทีและการไม่พอใจของอำมาตย์ต่อการบริจาคบุตรภรรยา พระชาลีราชกุมารได้แสดงความเห็นเกี่ยวกับการทำ
ธรรมะเพื่อประชา: เดินตามทางของบัณฑิต
241
ธรรมะเพื่อประชา: เดินตามทางของบัณฑิต
ธรรมะเพื่อประชา เดินตามทางของบัณฑิต (๓) ๒๔๐ เห็นพราหมณ์เข้ามาถามเช่นนั้น ก็ตอบด้วยความไม่พอใจว่า “ท่านเป็นคนบ้า จึงไม่รู้จักแม้กระทั่งทางไปเมืองพาราณสี จะ มาทําอะไรทางนี้เล่า จงไปทางโน้น” ท้าวสักกะทรง
ในเนื้อเรื่องนี้ท้าวสักกะได้แสดงให้เห็นถึงวิธีการดำเนินชีวิตที่เต็มไปด้วยปัญญาและการใช้ธรรมะในการติดต่อสื่อสารกับผู้อื่น โดยเฉพาะเมื่อพบกับเศรษฐีที่ไม่รู้จักทางไปยังเมืองพาราณสี ท้าวสักกะปลุกจิตสำนึกใ
เดินตามทางของบัณฑิต
262
เดินตามทางของบัณฑิต
ธรระพี ประช เดินตามทางของบัณฑิต (5) ๒๖๑ เนรมิตกายเป็นเทวดาผู้มีรัศมีกายที่สว่างไสว ให้เศรษฐีได้เห็น เป็นมงคลแก่จักขุประสาท เศรษฐีเห็นแล้วรู้สึกปิติยินดี ชื่นชม ในสิริสมบัติของทวยเทพเหล่านั้น *ท่านเศรษ
ข้อความนี้กล่าวถึงการทำทานและความสำคัญของการดำรงอยู่ในธรรมเพื่อให้ได้ไปสู่สุคติในสวรรค์ ท้าวสักกะได้อธิบายว่าผู้ที่มีความตระหนี่จะไปสู่นรก แต่ผู้ที่ทำบุญจะไปสู่สุคติ มีการพรรณนาถึงบุญกิริยาวัตถุ 10 ปร
ธรรมะเพื่อประชา: เดินตามทางของบัณฑิต
273
ธรรมะเพื่อประชา: เดินตามทางของบัณฑิต
ธรรมะเพื่อประชา เดินตามทางของบัณฑิต(๗) ๒๗๒ เพื่อสั่งข้อความว่า “โกสิยดาบสอยู่ในทิศทักษิณ ริมฝั่งแม่น้ำ คงคา ข้างหิมวันตบรรพต โกสิยดาบสนั้นมีน้ำดื่ม และโภชนะ หาได้ยาก ดูก่อนเทพสารถี ท่านจงนำสุธาโภชน์ไป
ในเรื่องนี้ได้กล่าวถึงโกสิยดาบสซึ่งอาศัยอยู่ในทิศทักษิณ ริมแม่น้ำคงคา พระคุณเจ้าได้ช่วยส่งสุธาโภชน์ให้กับท่านโกสิยดาบส ท่านดาบสยินดีรับและกล่าวถึงความสำคัญของการทำทานอย่างยิ่ง โดยเฉพาะกับอาหารที่ช่วยข
มหัศจรรย์แห่งทานในธรรมะเพื่อประชา
313
มหัศจรรย์แห่งทานในธรรมะเพื่อประชา
ธรรมะเพื่อประชา ผู้ชนะสิบทิศ ๒ (มหัศจรรย์แห่งทาน) ๓๑๒ พื้นบางชั้นก็มีสีเขียว สีเหลือง สีแดง สีขาว และสีด่าล้วนๆ ที่ประกอบด้วยเรือนยอด ซึ่งประดับด้วยรัตนะ ๗ ประการ และยังตกแต่งด้วยดอกปทุมบานสะพรั่ง งดง
ในบทนี้กล่าวถึงความงดงามของปราสาทที่มีการตกแต่งอย่างละเอียดด้วยรัตนะ 7 ประการ ดอกปทุมและเสียงดนตรีที่อบอวลไปด้วยธรรมะ พระองค์ทรงจินตนาการถึงการต้อนรับพระพุทธเจ้าในอดีต และพระสงฆ์สาวกที่มาร่วมอุทิศในสถ
มิตรภาพและสังคหวัตถุธรรม ๔ ประการ
68
มิตรภาพและสังคหวัตถุธรรม ๔ ประการ
แรงบันดาลไร...4 年 ៦៨ เพราะมิตรภาพ เป็นสิ่งที่สำคัญยิ่งใน การดำเนินชีวิต พระสัมมาสัมพุทธเจ้าจึงทรง สั่งสอนเราถึงวิธีผูกไมตรี ด้วยสังคหวัตถุธรรม ๔ ประการ สรุปสั้นๆ ได้ว่า โอบอ้อมอารี วจีไพเราะ สงเคราะห์
เนื้อหานี้พูดถึงความสำคัญของมิตรภาพในการดำเนินชีวิต โดยเฉพาะอย่างยิ่งสิ่งที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้สอนไว้เกี่ยวกับการผูกไมตรีด้วยสังคหวัตถุธรรม ๔ ประการ ได้แก่ การโอบอ้อมอารี วจีไพเราะ สงเคราะห์ชุมชน แ